کارشناسی ارشد ویروس شناسی پزشکی شامل مطالعه علمی موجودات میکروسکوپی و تغذیه کننده از مواد ژنتیکی موجود در یک پوشش پروتئینی است که تحت عنوان ویروس نامیده می شوند. این رشته بر جنبه های مختلف ویروس ها متمرکز است: ساختار، طبقه بندی و تکامل آنها، نحوه ایجاد عفونت و بهره برداری از سلول های میزبان برای تولید مثل، تعامل آنها با فیزیولوژی و سیستم ایمنی ارگانیسم میزبان، بیماری های ایجاد شده، تکنیک های جداسازی و کشت آنها و همچنین استفاده از آنها در تحقیق و درمان. ویروس شناسی زیرمجموعه میکروب شناسی است. در این مطلب که توسط گروه علوم آزمایشگاهی علوم پزشکی وارستگان تهیه شده است به معرفی کارشناسی ارشد ویروس شناسی پزشکی می‌پردازیم.

شناسایی عامل ایجاد کننده بیماری موزاییک تنباکو به عنوان یک پاتوژن جدید توسط مارتینوس بیجرینک به عنوان سرآغاز رسمی رشته ویروس شناسی و متمایز شدن از باکتری شناسی شناخته شده است. او فهمید که منبع آلودگی نه عفونت باکتریایی است و نه قارچی بلکه کاملاً متفاوت است. بیجرینک از کلمه “ویروس” استفاده کرد تا عامل مرموز را به صورت “عامل زنده واگیر دار” (“virus”) توصیف کند. این اولین باری بود که کسی از این کلمه به روشی که امروز استفاده می کنیم استفاده می کرد.
شاخه اصلی ویروس شناسی، طبقه بندی ویروس است. ویروس ها را می توان بر اساس سلول میزبانی که آلوده می کنند طبقه بندی کرد: ویروس های حیوانی، ویروس های گیاهی، ویروس های قارچی و باکتریوفاژها (ویروس هایی که باکتری ها را آلوده می کنند که پیچیده ترین ویروس ها را شامل می شوند).

در طبقه بندی دیگر از شکل هندسی کپسید آنها (غالباً مارپیچ) یا ساختار ویروس (به عنوان مثال وجود یا عدم وجود چربی) استفاده شده است. اندازه ویروس ها از حدود ۳۰ نانومتر تا حدود ۴۵۰ نانومتر است؛ به این معنی که بیشتر آنها با میکروسکوپ نوری دیده نمی شوند. شکل و ساختار ویروس ها توسط میکروسکوپ الکترونی، طیف سنجی NMR و کریستالوگرافی اشعه X بررسی شده است.
بازار کار کارشناسی ارشد ویروس شناسی پزشکی
بازار کار این رشته در چهار فعالیت اصلی خلاصه می شود:
پژوهشی: مطالعه و بررسی برای شناخت ویروس ها و همچنین ابداع روش های جدید به منظور کسب آگاهی از شیوه های پژوهشی در این رشته، همکاری در انجام پژوهش برای شناخت ویروس ها به منظور ارتقاء سلامت جامعه
آموزشی: طراحی و تدوین برنامه های آموزشی، تدریس در زمینه های مرتبط، آموزش اصول و حفاظت فردی و پیشگیری از ابتلا به بیماری های با منشا ویروسی، آموزش استفاده صحیح و نگهداری از دستگاه ها، تجهیزات و وسایل مورد استفاده
خدماتی: ارائه گزارش آزمایش نمونه ها در رابطه با بیماری های ویروسی، ابداع روش های جدید تشخیصی و نظارت بر کیفیت تست های ویروسی
مشاوره ای: ارائه خدمات مشاوره پزشکی در زمینه تشخیص و کنترل بیماری های ویروسی

رشته های مجاز برای پذیرش در کارشناسی ارشد ویروس شناسی پزشکی

• میکروب شناسی
• انگل شناسی پزشکی
• حشره شناسی پزشکی (بیولوژی و کنترل ناقلین بیماری ها)
• زیست شناسی (کلیه گرایش ها)
• علوم آزمایشگاهی
• بیوشیمی
• ایمنی شناسی
• علوم آزمایشگاهی
• دامپزشکی
• دکترای عمومی گروه پزشکی
• دکترای حرفه ای علوم آزمایشگاهی
• دکترای حرفه ای دامپزشکی

دروس و ضرایب کنکور کارشناسی ارشد ویروس شناسی

نام درس ضریب
باکتری شناسی ۱
انگل شناسی ۱
قارچ شناسی 1
ویروس شناسی ۳
ایمنی شناسی ۲
زیست شناسی سلولی و مولکولی ۱٫۵
زبان عمومی ۲