معرفی رشته علوم تغذیه
رشته علوم تغذیه ترکیبی از پزشکی و علم تغذیه است و به افراد می آموزد که چه چیزهایی برای بدن مناسب است و از خوردن چه غذاهایی پرهیز کنند؛ علم تغذیه با اصلاح عادات غذایی، نوع و مقدار غذا، بر سبک زندگی ما تأثیر به سزایی داشته و از این طریق از بسیاری از بیماریهای شایع مثل انواع سرطانها جلوگیری کرده و باعث افزایش طول عمر، بهبود بیماریها و سلامت جسم و روح انسان میشود.
رشته علوم تغذیه به رژیم درمانی، اصول علم تغذیه، ارزش مواد غذایی و نحوهی تغذیهی مناسب برای حفظ سلامت میپردازد. این رشته از مهمترین رشتههای شاخه پیراپزشکی است و علاقهمندان کنکوری زیادی را به خود جلب میکند.
چرا رشته علوم تغذیه مهم است؟
با توجه به رشد رو به افزایش بسیاری از بیماری های غیرواگیر دار از جمله دیابت ، بیماری های قلبی- عروقی، چاقی، سرطان ها و … و اینکه این بیماریهای جز پرهزینه ترین بیماریها و در عین حال قابل پیشگیریترین موارد میباشد و با مطالعات گسترده نشان میدهد، تغذیه دارای نقش بسیار مهمی در زمینه پیشگیری و درمان این بیماری ها دارد و به افراد کمک میکند که با پیروی از یک الگوی تغذیه ای مناسب در جاده سلامتی قدم بردارند.
رشته علوم تغذیه برای چه کسانی مناسب است؟
در انتخاب رشته،علاقهمندی اولین اصل است. علاوه بر علاقمندی، متخصصان علوم تغذیه باید روابط عمومی بالایی داشته باشند و بتوانند با بیماران و مراجعه کنندگان ارتباط خوبی برقرار کنند بگیرند. آشنایی با روانشناسی افراد،برای ایجاد انگیزه در بیماران و توانایی ایجاد انگیزه دادن به فرد برای تغییر رژیم غذایی نیز از جمله عوامل موثر در موفقیت هرچه بیشتر یک کارشناس تغذیه است.
آشنایی با علوم گوناگون مثل بیوشیمی، بیولوژی، روانشناسی، بهداشت، شیمی مواد غذایی و … از ضروریات این رشته است که در طول دوران تحصیل دانشجویان واحدهای درسی مربوطه را میگذرانند.
برای آشنایی با واحدهای درسی که دانشجویان علوم تغذیه در هر ترم تحصیلی در علوم پزشکی وارستگان میگذرانند. اینجا کلیک کنید.
جایگاه شغلی دانش آموختگان علوم تغذیه:
دانش آموختگان رشته علوم تغذیه میتوانند در مراکز زیر انجام وظیفه نمایند:
1. بیمارستانها ( به عنوان مشاور بالینی تغذیه )
2. کلینیکهای تغذیه و رژیم درمانی
3. دفاتر مشاوره تغذیه
4. مراکز بهداشتی درمانی
5. کارخانههای تولید مواد غذایی ( به عنوان مشاور و مسئول فنی در کارخانجات تولید کننده مواد غذایی)
6. کترینگها ( به عنوان مشاور بخش تغذیه در مراکز ارائه کننده خدمات غذایی)
7.مشاور امور پژوهشی در مراکز تحقیقاتی
بطور کلی رژیم درمانگران، رژیم غذایی مناسب برای انواع بیماریها را تعیین میکنند. بیماران مختلف، با توجه به نوع و شدت بیماریشان، از خوردن انواعی از غذاها منع و به خوردن مواد غذایی دیگر توصیه میشوند. رژیم درمانگران باید اطلاعات کامل و جامعی در مورد علم تغذیه، ارزش مواد غذایی، و وضعیت جسمی و روحی بیماران داشته باشند و با تکیهبر مهارتهای روانشناختی، و متناسب با وضعیت افراد، رژیم غذایی مناسب را تعیین کنند.
بنابراین تعداد زیادی از پزشکان، بیماران قلبی عروقی، کلیوی، دیابتی، سرطانی و غیره را برای بهره مندی از رژیم غذایی متناسب با بیماری خود به متخصص تغذیه ارجاع میدهند. کارشناسان رشته تغذیه میتوانند در درمانگاهها، مراکز تحقیقاتی، بیمارستان ها و کارخانهها، نقش موثری داشته باشند. تنظیم رژیم غذایی مناسب برای ورزشکاران در باشگاههای ورزشی و کارگران در کارخانهها، از دیگر وظایف کارشناس تغذیه است.
مهم ترین دروس رشته علوم تغذیه چیست؟
علوم تغذیه در مقطع کارشناسی دارای دو گرایش گرایش تغذیه گروه های سنی مختلف و خاص (مانند سالمندان، معلولین و کودکان و نوجوانان) و گرایش تغذیه بالینی (تغذیه بالینی بیماران و مراجعین که شامل تغذیه و مشاوره غذایی بیماران بستری و مراجعین میشود) است و بطور کلی 130 واحد درسی را در بر میگیرد.
دروس پزشکی و علوم پایه شامل: فیزیولوژی، آناتومی، بیوشیمی، میکروب شناسی، اپیدمیولوژی بیماری ها، جامعه شناسی پزشکی، داروشناسی ، پاتوفیزیولوژی ، اصول ایمونولوژی، انگل شناسی، آمار حیاتی، مبانی روان شناسی،
دروس صنایع غذایی شامل: میکروبیولوژی مواد غذایی، شیمی تجزیه مواد غذایی،بهداشت و مسمومیت های مواد غذایی، اصول و روش های نگه داری مواد غذایی، اثر فرایند بر ارزش غذا، کاراموزی در عرصه صنایع غذایی
دروس تخصصی تغذیه:دروس رژیم درمانی 1، 2، 3 و 4، تفسیر داده های پاراکلینیکی، مکملهای غذایی و تداخل غذا و دارو، اصول تغذیه اساسی 1 و2، اصول تنظیم برنامه های غذایی، اصول مشاوره تغذیه ای، تغذیه در دوران های مختلف زندگی، مدیریت خدمات غذایی، اکولوژی غذا و تغذیه، فیزیولوژی تغذیه ، ارزیابی وضعیت تغذیهای، مدیریت خدمات غذایی، بیماری های ناشی از سوء تغذیه، تغذیه گروه ها و شرایط ویژه، ، اصطلاحات پزشکی، روش تحقیق در علوم بهداشتی، کارآموزی تغذیه در بیمارستان، کارآموزی در مراکز بهداشتی- درمانی
چیدمان ترمی( لیست دروس) رشته علوم تغذیه علوم پزشکی وارستگان را اینجا میتوانید مشاهده کنید
ادامه تحصیل در رشته تغذیه در مقاطع بالاتر به چه صورت است؟
امکان تحصیل دراین رشته تا مقطع دکترا وجود دارد و دانشگاههایی مانند دانشگاه دانشگاه علوم پزشکی مشهد،دانشگاه علوم پزشکی تهران،علوم پزشکی اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی اهواز و… میتوان ادامه تحصیل داد. دانش آموختگان کارشناسی علوم تغذیه می تواند در مقطع ارشد کارشناسی ارشد علوم تغذیه، تغذیه بالینی، علوم بهداشتی در تغذیه، کارشناسی ارشد تغذیه در بحران و حوادث غیر مترقبه و تغذیه در ورزشکاران به صورت تخصصی رشته تغذیه ادامه تحصیل دهند و علاوه بر زیرگروه های تغذیه می توانند در مقطع ارشد رشته ای زیر نیز ادامه تحصیل دهند:
- بهداشت و ایمنی مواد غذایی
- علوم و صنایع غذایی (گرایش کنترل کیفی و بهداشتی)
- میکروب شناسی مواد غذایی
- بیوشیمی بالینی
- ژنتیک انسانی
- سم شناسی
- کنترل مواد خوراکی و آشامیدنی
- سلامت سالمندی
- ترکیبات طبیعی و دارویی
برای آشنایی با منابع مطالعاتی برای کنکور تحصیلات تکمیلی اینجا کلیک کنید
مزایا و معایب رشته علوم تغذیه چیست؟
مهمترین مزیت رشته علوم تغذیه این است که پس از گذراندن مقطع کارشناسی و دریافت شماره نظام، امکان تاسیس مطب شخصی برای دانشآموختگان این رشته فراهم است و برخلاف بسیاری دیگر از رشتههای پیراپزشکی، محدودیتی در این زمینه وجود ندارد و با توجه به افزایش اهمیت دادن افراد به وضعیت جسمانی، چاقی و لاغری خود و … بازار کار رشته علوم تغذیه بسیار خوب شده و مراجعان بسیاری برای گرفتن برنامه غذایی به متخصصان تغذیه مراجعه می کنند.
علاوه بر این حتی متخصصان تغذیهای که در مراکز درمانی و بیمارستانها کار می کنند، چندان شاهد صحنه های ناخوشایند (مانند خون یا جراحی و…) نیستند و تنها به عنوان مشاور بالینی تغذیه در بخش های مختلف بیمارستانی با بیماران در ارتباط هستند.
از معایب این رشته میتوان به هزینههای بالای خرید تجهیزات برای تاسیس مطب اشاره کرد (اگرچه بسیاری از رشته ها مانند دندانپزشکی، فیزیوتراپی و… هم با این مشکل مواجه هستند).
همچنین درمان های تغذیه ای مشمول بیمه های درمانی نمی شود و بسیاری از افراد به دلیل هزینه های بالای درمان از مراجعه به متخصصان تغذیه چشم می پوشند اما با توجه به شرایط بازار کار کشور و همچنین نیاز روزافزون افراد به رژیم درمانی، کارشناسان تغذیه در صورت داشتن مهارت و آوازه خوب رشته علوم تغذیه می تواند از بازار کار خوبی برخوردار باشند.
کدام دانشگاهها رشته علوم تغذیه را در مقطع کارشناسی ارائه میدهند؟ (اینجا میخوانید)
افیلیشن
فارسی:
- گروه علوم تغذیه، مرکز آموزش عالی علوم پزشکی وارستگان، مشهد، ایران
انگلیسی:
- Department of Nutrition Sciences, Varastegan Institute for Medical Sciences, Mashhad, Iran