اهداف درس
شناخت لازم از عملکرد دستگاه های مختلف بدن و آشنایی با نارسایی های فیزیولوژیکی در مقایسه با حالت طبیعی
اهمیت و ضرورت درس
فیزیولوژی Physiolog یا کاراندام‌شناسی، دانش عملکرد سامانه‌های زنده است و یکی از مهمترین شاخه‌های زیست‌شناسی (بیولوژی) است که به مطالعه اعمال حیاتی موجود زنده، اندام‌ها، بافت‌ها، سلول‌ها و عناصر سلول می‌پردازد. برای درک عمیق اعمال حیاتی، سعی می‌گردد که خواص و روابط بین این اعمال و تغییراتشان در محیط‌های مختلف یا در شرایط گوناگون موجود زنده و با استفاده از روابط علم فیزیک و ریاضی، مورد بررسی قرار گیرد. فیزیولوژی، تکامل و توسعه این اعمال در یک گونه و در یک موجود زنده و همچنین تغییرات و تطابق آن‌ها با شرایط محیطی متغیر را مورد مطالعه قرار می‌دهد. فیزیولوژی همچنین یکی از دانش‌های پایه‌ای در پزشکی است که ارتباط تنگاتنگی با دانش کالبدشناسی (آناتومی) دارد.
در فیزیولوژی به بررسی کارکرد اندام‌های (ارگان) مختلف بدن مثلاً وظیفه قلب در بدن، وظیفه مخچه در بدن، وظیفه کلیه در بدن، اعمال ششها در بدن و غیره و درک دقیق عملکرد این ارگانها و سیستم‌ها با کمک روابط و اصول فیزیک و ریاضی، پرداخته می‌شود. فیزیولوژی در آموزش پزشکی اهمیت بسیار دارد و در طی دوره علوم پایه به دانشجویان تدریس می‌شود. در کنار آناتومی و بیوشیمی، فیزیولوژی به شکل‌گیری طرح کلی بدن سالم در ذهن دانشجویان حوزه علوم پزشکی و پیراپزشکی کمک می‌کند، همچنین برای اطلاع از پاتولوژی بیماری‌ها فهم فیزیولوژی بسیار مهم و کلیدی است.
سرفصل های هر جلسه
جلسه اول: آشنایی دانشجویان با فیزیولوژِی
تعریف و مفهوم، کاربرد و ضرورت این شاخه از علم پزشکی را بداند
جلسه دوم: تحریک پذیری عصب و عضله ، پتانسیل عمل
• فیزیولوژی تحریک عصب و عضله را شرح دهد.
• پتانسیل عمل را بداند.
• فیزیولوژی عضلات مختطط و صاف را توضیح دهد و مقایسه کند.
جلسه سوم: تحریک پذیری عصب و عضله ، پتانسیل عمل
• فیزیولوژی تحریک عصب و عضله را شرح دهد.
• پتانسیل عمل را بداند.
• فیزیولوژی عضلات مختطط و صاف را توضیح دهد و مقایسه کند.
جلسه چهارم: فیزیولوژی قلب، گردش خون قلب، سیکل قلب، صداهای قلب، تحریک قلبی، خصوصیات عضله قلب، ریتم قلب، بازدهی قلب- الکتروکاردیو گرام
• فیزیولوژی قلب را بداند
• بتواند گردش خون قلب را توضیح دهد
• الکتروکاردیوگرافی وتفسیر آن را بداند
جلسه پنجم: فیزیولوژی قلب، گردش خون قلب، سیکل قلب، صداهای قلب، تحریک قلبی، خصوصیات عضله قلب، ریتم قلب، بازدهی قلب- الکتروکاردیو گرام
• فیزیولوژی قلب را بداند
• بتواند گردش خون قلب را توضیح دهد
• الکتروکاردیوگرافی وتفسیر آن را بداند
جلسه ششم: فیزیولوژی قلب، گردش خون قلب، سیکل قلب، صداهای قلب، تحریک قلبی، خصوصیات عضله قلب، ریتم قلب، بازدهی قلب- الکتروکاردیو گرام
• فیزیولوژی قلب را بداند
• بتواند گردش خون قلب را توضیح دهد
• الکتروکاردیوگرافی وتفسیر آن را بداند
جلسه هفتم: گردش خون قلب، سیکل قلب، صداهای قلب، تحریک قلبی، خصوصیات عضله قلب، ریتم قلب، بازدهی قلب- الکتروکاردیو گرام
• فیزیولوژی قلب را بداند
• بتواند گردش خون قلب را توضیح دهد
• الکتروکاردیوگرافی وتفسیر آن را بداند
جلسه هشتم: اعمال غدد متر شحه داخلی، اعمال هورمون های تیروئید ، فوق کلیوی، پاراتیروئید و پانکراس
• اعمال هورمون های تیروئید، فوق کلیوی، پاراتیروئید و پانکراس را بداند
جلسه نهم: اعمال غدد متر شحه داخلی، اعمال هورمون های تیروئید ، فوق کلیوی، پاراتیروئید و پانکراس
• اعمال هورمون های تیروئید، فوق کلیوی، پاراتیروئید و پانکراس را بداند
جلسه دهم: اعمال غدد متر شحه داخلی، اعمال هورمون های تیروئید ، فوق کلیوی، پاراتیروئید و پانکراس
• اعمال هورمون های تیروئید، فوق کلیوی، پاراتیروئید و پانکراس را بداند
جلسه یازدهم: اعمال غدد متر شحه داخلی، اعمال هورمون های تیروئید ، فوق کلیوی، پاراتیروئید و پانکراس
• اعمال هورمون های تیروئید، فوق کلیوی، پاراتیروئید و پانکراس را بداند
جلسه دوازدهم: میان ترم (تاریخ پیشنهادی)
میان ترم (تاریخ پیشنهادی)
جلسه سیزدهم: فیزیولوژی کلیه: مایعات بدن داخل سلولی، خارج سلولی، الکترولیت ها، ساختمان کلیه
• نحوه تنظیم مایعات بدن را بداند
• تغلیظ و رقیق سازی ادارار و تنظیم اسمولالیته را شرح دهد
• فرآیندهای پایه کلیه و تصفیه گلومرولی وبازجذب توبولی را شرح دهد
جلسه چهاردهم: فیزیولوژی کلیه: مایعات بدن داخل سلولی، خارج سلولی، الکترولیت ها، ساختمان کلیه
• نحوه تشکیل ادرار را بداند
• نقش کلیه در تنظیم فشار خون را شرح دهد
جلسه پانزدهم: دستگاه گوارش: دهان و دندان، عمل جویدن، غدد بزاقی، معده و عمل گوارشی آن، روده باریک وگوارش غذا درآن
• نقش غدد بزاقی در هضم موادغذایی را بداند
• نحوه کارکرد معده و روده باریک را در گوارش غذا شرح دهد
جلسه شانزدهم: دستگاه گوارش: شیره لوزالمعده، ، روده بزرگ وعمل آن، پرده صفاق، اعمال کبد، کیسه صفرا ، ترکیب و اعمال صفرا
• نقش شیره لوزالمعده، ، روده بزرگ ، پرده صفاق، اعمال کبد، کیسه صفرا در گوارش موادغذایی را شرح دهد
منابع
Guyton and Hall Textbook of Medical Physiology ,15 Ed