رشته بیوتکنولوژی پزشکی و یا همان زیست فناوری یکی از رشته‌هایی است که با عنوان بکارگیری ابزارها و تجهیزات برای ارتقاء سطح خدمات پزشکی و همچنین بکارگیری روش‌های علمی ‌برای حل موارد پزشکی در حال فعالیت است. در این مطلب که توسط گروه علوم آزمایشگاهی علوم پزشکی وارستگان تهیه شده است به معرفی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی پزشکی می‌پردازیم.

در معرفی کارشناسی ارشد رشته بیوتکنولوژی پزشکی ذکر این نکته ضروریست که بیوتکنولوژی از دو واژه اصلی که شامل بیو به معنای زنده و تکنولوژی به معنای روش‌های عل‌می‌است، تشکیل شده است. این دو واژه در نهایت به معنای مجموعه‌ای کامل از فناوری‌ها و تجهیزات علمی کاربردی در اختیار کارشناسان و متخصصان این رشته قرار می‌گیرد تا بتوانند بررسی دقیق و کاملی پیرامون بیولوژیک موجودات انجام دهند.
از دیگر خصوصیات رشته بیوتکنولوژی پزشکی موارد زیر است:
• فعال سازی ژن‌های موجودات در بدن سایر موجودات از حیطه عملکردی رشته زیست فناوری محسوب ‌می‌شود.
• بهینه سازی صنایع دارویی و شیمیایی برای تولید محصولات موثر با عوارض کمتر از اهداف اصلی کارشناسان این رشته است.
• جستجو در نحوه آفرینش موجودات و ترکیب عناصر ارزشمند آنان برای ارتقاء سطح کیفی زندگی سایر موجودات نیز حاصل تلاش‌های متخصصان در این رشته است.
• بیوتکنولوژی ترکیبی از ژنتیک و شیمی‌است که به منظور تولید محصولات موثر برای ارائه سلامتی به زندگی موجودات در حال فعالیت است.
• بیوتکنولوژی شامل زیر شاخه‌های بسیار زیادی است که همگی در زمینه با موجودات شناسی هستند.
• در بیوتکنولوژی اقداماتی از جمله تشخیص و پیگیری و درمان بیماری‌ها با استفاده از داروها و فراورده‌های نوین پزشکی انجام ‌می‌شود.
• گرایش‌های این رشته منحصرا مرتبط با دو رشته علوم پزشکی و علوم مهندسی است.

اهداف رشته بیوتکنولوژی
اهداف رشته بیوتکنولوژی پزشکی شامل ایجاد روش‌هایی ‌می‌شود که با استفاده از آن‌ها ‌می‌توان به بهینه سازی نژاد موجودات و شناخت علل و عوامل ایجاد مشکلات میکروارگانیس‌می‌‌دست یافت.
از دیگر اهداف رشته بیوتکنولوژی موارد زیر است:
• ارتقاء و افزایش سطوح مختلف دانش زیست فناوری
• توجه به نیازهای جامعه پزشکی در عرصه علمی‌و عملی
• ایجاد بینش تغییر پذیر برای ارائه روش‌های نوین پزشکی
• بکارگیری علوم ناشی از تحقیقات در این رشته در حوزه زیست فناوری و مهندسی ژنتیک

بازار کار رشته بیوتکنولوژی پزشکی

رشته زیست فناوری از رشته‌هایی است که به سبب ماهیت اصلی خود، همیشه دارای بازار کار مناسبی در تما‌می‌کشورها است. دستیابی به رفاه و آسایش و سطح بالایی از سلامتی، همواره از اهداف مطلوب دولت‌هاست و دستیابی به این اهداف در سایه رشته بیوتکنولوژی پزشکی امکان پذیر است. همچنین به علت نیاز به حل مشکلات سلامتی و امنیت غذایی موجود در جوامع بشری، حمایت‌ها از این رشته بیشتر از سایر رشته‌های پزشکی خواهد بود. به همین دلیل است که بسیاری از محققین و متخصصان این فن، قرن بیست و یکم را با عنوان قرن بیوتکنولوژی و فواید و تاثیرات آن ‌می‌شناسند.
زمینه‌های فعالیت در بازار کار رشته زیست فناوری پزشکی

آموزشی:
تدریس نظری و عملی در رشته زیست فناوری پزشکی و رشته‌های مرتبط.
بهداشتی:
در حوزه بهداشتی توجه بهداشتی توجه به ایمن سازی جامعه در مقابل امراض گوناگون واگیر و غیر واگیر مد نظر ‌می‌باشد و در این بین توانمندی‌های علمی و عملی رشته زیست فناوری پزشکی ‌می‌تواند در طراحی و ساخت واکسن‌های نوین نسل سوم مانند DNA و RNA واکسن‌ها، برای بیماری‌های مهمی‌چون ایدز، سل و حتی اعتیاد مثمر ثمر باشد. از مقولات مهم دیگر در حوزه بهداشت توجه به پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ها، به خصوص بیماری‌های ژنتیکی (مانند تالاسمی‌، هموفیلی و …) و سرطان ‌می‌باشد. ضمنا پیشگیری جامعه بشری از ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت و امراض قلبی عروقی از اولویت‌های مهم نظام بهداشتی کشور است. در این بین طرح و توسعه راهکار‌های پیشگیرانه مدرن، همچون تشخیص قبل از تولد، نیازمند استفاده از تکنیک‌های مدرن و توانمند تشخیصی است که در حیطه علمی‌و عملی زیست فناوری پزشکی ‌می‌باشد. پر واضح است که لزوم تربیت نیروی متخصص کارشناسی ارشد و دکتری به منظور تامین جدی کشور در این زمینه، به خوبی توجیه پذیر ‌می‌باشد.

درمانی:
در حوزه درمانی، نیاز به داشتن دانش فنی تولید داروهای نوترکیب و زیستی از ضرورت‌های جامعه ما ‌می‌باشد. چرا که امروز به دلیل نبود این تخصص راهبردی در کشور، همچنان مجبور به خروج هزینه‌های کلان در قالب ارز برای خرید این قبیل فراورده‌ها ‌می‌باشیم که نمونه‌های آن در بیماران MS و بیماری‌های خاص مشهود است. تسریع موج فراگیر پیشرفت در حوزه زیست فناوری به سطح دانشگاه‌های کشور و دانشجویان رشته‌های پزشکی از جمله اهداف و رسالت‌های این رشته خواهد بود. این امر منتهی به فهم بهتر و بیشتر دانش آموختگان رشته‌های پزشکی از کاربرد‌های این علم در حوزه‌های پزشکی خواهد شد و آنان را با روند پرشتاب تحولات در پزشکی سنتی آشنا خواهد نمود.
پژوهشی:
طراحی و اجرای طرح‌های تحقیقاتی تولید کننده دانش فنی و علم در حوزه زیست فناوری پزشکی و ارتقاء سطح کمی‌و کیفی تولید علم زیست فناوری پزشکی در کشور انتقال آگاهانه دانش و فناوری روز جهان با توجه به نیاز‌های زیست فناوری پزشکی در کشور عملی سازی اجرای مسئولانه آن.
مدیریت:
مدیریت عملی و علمی ‌پروژه‌های تولیدی زیست فناوری با رویکرد تولید فرآورده‌های زیستی و راهبردی در نظام جامع بهداشتی کشور. بر عهده گرفتن مسئولیت ایجاد، گسترش، مدیریت و پشتیبانی مراکز تولید فراورده‌های بیولوژیک با روش‌های نوین زیست فن آوری.

معرفی دروس امتحانی کارشناسی ارشد رشته بیوتکنولوژی پزشکی

زیست شناسی سلولی مولکولی ضریب ۴
بیوشیمی‌ضریب ۱
باکتری شناسی ضریب ۱
زبان عمو‌می‌ضریب ۳
رشته‌هایی که میتوانند در کنکور ارشد بیوتکنولوژی پزشکی
کلیه کارشناسی‌های علوم پزشکی
کارشناسی زیست شناسی همه گرایشها
مهندسی زیست فناوری کشاورزی
بیوتکنولوژی
علوم آزمایشگاهی
علوم آزمایشگاهی دامپزشکی
علوم تجربی
دکترای عمو‌می‌پزشکی
داروسازی
دامپزشکی
کارشناسی و کارشناسی ارشد (داروسازی خارج از کشور)