اهداف درس
• آشنایی دانشجویان با مفهوم ارزیابی و مراحل آن و پرسش نامه های مورد استفاده
• آشنایی با روش های چهارگانه ارزیابی وضعیت تغذیه
• آشنایی دانشجویان با تست های آزمایشگاهی مورد استفاده در ارزیابی وضعیت تغذیه و تفسیر نتایج آن
• آشنایی با انواع سوء تغذیه و اختلالات خوردن
اهمیت و ضرورت درس
ارزیابی وضعیت تغذیه بر اساس 4 مرحله ارزیابی دریافت های غذایی، ارزیابی شاخص های تن سنجی ، ارزیابی آزمایشگاهی و ارزیابی یافته های بالینی پایه گذاری شده است که براساس جامعیت این موضوع یک کارشناس تغذیه دیدگاه کامل و جامع تری نسبت به مراجعه کننده ها و افراد جامعه خود پیدا می کند که براساس آن در طراحی برنامه های تغذیه ای خود می تواند از آنها استفاده نماید.
سرفصل های هر جلسه
جلسه اول: تاریخچه تغذیه ای و ارزیابی
دانشجویان اهمیت ارزیابی تغذیه ای و علل بررسی وضعیت تغذیه را تشریح می کنند و با فرایند مراقبت تغذیه ای آشنا می گردند..
جلسه دوم: تاریخچه تغذیه ای و ارزیابی
در پایان این جلسه دانشجویان با فرایند مراقبت تغذیه ای و مطالعات تغذیه ای آشنا می گردند.
جلسه سوم: تاریخچه تغذیه ای و ارزیابی
دانشجویان می توانند با روش های ارزیابی و غربالگری وضعیت تغذیه و ابزارهای موجود در این حیطه آشنا شوند و آ ن را تشریح نمایند.
جلسه چهارم: ارزیابی رژیمی 1
دانشجویان می توانند روش های بررسی مصرف مواد غذایی ) مشاهده مستقیم و روش توزین، بسامد خوراک (،را تشریح کرده و اندازه گیری نمایند.
جلسه پنجم: ارزیابی رژیمی 2
دانشجویان می توانند روش های اندازه گیری سروینگ سایز ها و واحد های معمول مصرف خوراک را به کار گیرند.. و با نرم های تغذیه ای روتین انا می گردند
جلسه ششم: شاخص های ارزیابی فیزیکی در کودکان
دانشجویان می توانند انواع شاخص های مورد استفاده در ارزیابی فیزیکی کودکان را تشریح کنند.
جلسه هفتم: تفسیر نمودار های رشد قدی کودکان 1
دانشجویان می توانند شاخص های تن سنجی بر مبنای اندازه های وزن، قد در کودکان، نحوه ترسیم نمودارهای رشد، تفسیر شاخص ها و نمودار ها در تعیین وضع تغذیه کودکان را تشریح کنند
جلسه هشتم: تفسیر نمودار های رشد قدی کودکان2
دانشجویان به طور کامل ارزیابی پایش رشد کودکان را انجام می دهند و انواع اختلالات رشد یا FTT را تحلیل می کنند
جلسه نهم: تفسیر رشد افراد بزرگسال 1
دانشجویان می توانند انواع روش ها و شاخص های ارزیابی فیزیکی افراد بزرگسال را تشریح کنند. دانشجویان می توانند شاخص BMI نحوه برآورد آن ، تفسیر داده ها و اندازه گیری محیط ها شامل دور کمر، لگن، بازو و شرایط اندازه گیری ، را تفسیر نمایند.
جلسه دهم: تفسیر رشد افراد بزرگسال 2
دانشجویان به طور عملی اندازه گیری محیط ها شامل دور کمر، لگن، بازو و شرایط اندازه گیری ، همراه با کاربرد cut off های معین هر اندازه گیری ، را انجام می دهند.
جلسه یازدهم: تفسیر رشد افراد بزرگسال 3
دانشجویان می توانند ترکیب بدن و نحوه اندازه گیری چین پوستی skin fold thickness و موارد کاریرد آن و تفسیر داده های حاصل از آن را تشریح نموده و با کالیپر اندازه گیری های لازم را انجام دهند
جلسه دوازدهم: تفسیر رشد افراد بزرگسال 4
دانشجویان می توانند ترکیب بدن و نحوه اندازه گیری چین پوستی skin fold thickness و موارد کاریرد آن و تفسیر داده های حاصل از آن را تشریح نموده و با کالیپر اندازه گیری های لازم را انجام دهند
جلسه سیزدهم: ارزیابی ترکیب بدن اندازه گیری چربی زیر پوستی با استفاده از کالیپر
دانشجویان به طور مجازی اندازه گیری با کالیپر را آموزش می بینند.
جلسه چهاردهم: ارزیابی مستقیم ترکیب بدن و روش های آن
دانشجویان می توانند تمامی روش های ارزیابی مستقیم ترکیب بدن را توضیح دهند.
جلسه پانزدهم: ارزیابی مستقیم ترکیب بدن
دانشجویان روش BIA را می توانند به طور کامل در ارزیابی ترکیب بدن تشریح کنند.
جلسه شانزدهم: ارزیابی ترکیب بدن با BIA / ارزیابی فعالیت های جسمانی روزانه
دانشجویان می توانند به طور مستقیم اندازه گیری ترکیب بدن با BIA را انجام دهند.
دانشجویان می توانند ارزیابی بیماری سارکوپنی و موارد استفاده از ابزار های سنجش قدرت عضلات دست را تشریح کنند.
جلسه هفدهم: امتحان میان ترم
امتحان میان ترم
جلسه هجدهم: ارزیابی آزمایشگاهی 1
دانشجویان می توانند اهمیت ارزیابی داده های آزمایشگاهی در تعیین وضعت تغذیه، مزایا و محدودیت ها، ارزیابی گروه تست های آزمایشگاهی پنل جامع متابولیک و پایه را توضیح دهند.
جلسه نوزدهم: ارزیابی CBC1
دانشجویان می توانند تمام تست های هماتولوژی در قسمت CBC را تفسیر کنند.
جلسه بیستم: ارزیابی CBC2
دانشجویان می توانند انواع اختلالات مربوط به سلول های خونی را تفسیر نمایند
جلسه بیست و یکم: ارزیابی تست های ادراری و پروتئین های التهابی
دانشجویان می توانند تست های مربوط به ارزیابی نمونه ادرار و پروتئین های وضعیت التهابی را تفسیر نمایند
جلسه بیست و دوم: ارزیابی ویتامین های محلول در چربی1
دانشجویان می توانند تست های آزمایشگاهی در ارزیابی ویتامین های محلول در چربی (ویتامین A وD) را تفسیر نمایند.
جلسه بیست و سوم: ارزیابی ویتامین های محلول در چربی2
دانشجویان می توانند تست های آزمایشگاهی در ارزیابی ویتامین های محلول در چربی (ویتامین K وE) را تفسیر نمایند.
جلسه بیست و چهارم: ارزیابی ویتامین های محلول در آب 1
دانشجویان می توانند تست های آزمایشگاهی در ارزیابی ویتامین اسید فولیک و B12 را تفسیر نمایند.
جلسه بیست و پنجم: ارزیابی ویتامین های محلول در آب
دانشجویان می توانند تست های آزمایشگاهی در ارزیابی ویتامین C را تفسیر نمایند.
جلسه بیست و ششم: ارزیابی وضعیت آهن
دانشجویان می توانند انواع کم خونی ها را همرا با برگه آزمایش تفسیر نمایند.
جلسه بیست و هفتم: ارزیابی املاح و وضعیت پروتئین
دانشجویان می توانند تست های آزمایشگاهی در ارزیابی ید ، روی و مس و پروتئین های بدن را تفسیر نمایند
جلسه بیست و هشتم: ارزیابی بالینی
دانشجویان با انواع روش های ارزیابی وضعیت بالینی و علایم ناشی از کمبود یا مسمومیت ریزمغذی ها را تفسیر نمایند.
جلسه بیست و نهم: ارزیابی بالینی سوء تغذیه ها
دانشجویان می توانند مشکلاات سوء تغذیه ای ماراسموس و کواشیورکور را تفسیر نمایند.
منابع
1- Mahan L K and Escott-Stump S. Krause’s Food, Nutrition & Diet Therapy. WB, Saunders.
2- Shils ME, Olson JA, Shike M, Ross AC. Modern Nutrition in Health α Disease. Lippincott Williams & Wilkins.
3- Jellife and Jelliffe. Assessment of Nutritional Status. Oxford University Press,New York
4- .Barkauskas VH,Baumann LC, Darling-Fisher CS. Health and Physical Assessment. Mosby, Philadelphia.
5- Pressman AH, Adams AH. Clinical Assessment of nutritional Status. Williams & Wilkin.
6- Sauberlich HE. Laboratory Tests for the Assessment of Nutritional Status. CRC Press