Toxicology (که در ایران به نام سم‌شناسی شناخته می شود) از رشته های علوم پایه وزارت بهداشت و جز تخصص های داروسازی می باشد که رشته ای جدید و در حال رشد و زیر شاخه گروه Pharmacology می باشد. از زمان راه اندازی این رشته تاکنون پیشرفت های زیادی در این مسیر حاصل شده است و روز به روز اهمیت وجود آن در سیستم آموزشی و محیط‌های کاری بیشتر احساس می‌شود. لذا پذیرفته شدن در آن  هم متناسب با نیاز جامعه به این رشته مورد توجه داوطلبان کنکور ارشد سم شناسی پزشکی قرار می‌گیرد.

Toxicology یک تخصص بین رشته ای است که در ارتباط با بسیاری از رشته های مرتبط با نظام سلامت می باشد و از این رو یک Toxicologist  یا سم شناس می تواند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم با تخصص‌های مختلف ارتباط داشته باشد و حوزه‌های تحصیلی یا کاری متفاوتی را تجربه کند.

Toxicology یا سم شناسی دارای حوزه های مختلف در زمینه های سم شناسی قانونی، سم شناسی تجزیه ای، سم شناسی بالینی، سم شناسی محیطی، سم شناسی صنعتی، سم شناسی نظامی، سم شناسی اقتصادی، سم شناسی سیستم ایمنی، سم شناسی آبزیان، سم شناسی تغذیه ای، سم شناسی داروئی، سم شناسی تولید مثل (ناقص الخلقه زائی)، سم شناسی سرطان‌زایی و سم‌شناسی اپیدمیولوژیکی می‌باشد که دروس کارشناسی ارشد سم شناسی در هر کدام از این حوزه ها هم تا حدودی متفاوت هستند.

در واقع سم‌شناسی خطرهای احتمالی ناشی از اثرات مضر ترکیبات شیمیایی مختلف مانند داروها، سموم، فلزات سنگین، آلاینده‌های هوا، آلاینده‌های غذایی، آلاینده های آب و هر ترکیبی که بتواند یک اثر منفی بر سلامت انسان داشته باشد را در جمعیت‌های انسانی و حیوانی ارزیابی می‌کند به همین جهت یک سم شناس همواره تلاش می کند تا مکانیسم عمل سلولی، بیوشیمیایی و مولکولی این اثرات را همراه با احتمال وقوع آن ها بررسی کند یا آنالیت های غیرمجاز در پیرامون ما را شناسایی و اندازه‌گیری کند و گزارش حاصل از پژوهش‌های خود را در اختیار سازمان‌های مربوطه قرار می‌دهد.

رشته های مجاز برای ارشد سم شناسی

گستردگی زمینه های مختلف رشته سم شناسی باعث شده دانشجویان و فارغ التحصیلان گرایش های مختلف رشته‌های  وزارت بهداشت و وزارت علوم مانند شیمی، حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین، میکروب شناسی، علوم آزمایشگاهی، بیولوژی، بیوشیمی، شیمی موادغذایی، تغذیه، فیزیولوژی، ایمنی شناسی، پرستاری، داروشناسی، بیهوشی، میکروبیولوژی، علوم دارویی، ویروس شناسی، انگل شناسی، گیاهان دارویی، بهداشت و بازرسی گوشت، دکتری عمومی پزشکی، دکتری عمومی داروسازی، دکتری عمومی دامپزشکی، بهداشت عمومی، بهداشت حرفه ای، بهداشت محیط، مهندسی کشاورزی ( گرایش های گیاه پزشکی/ صنایع غذایی) بتوانند وارد این شاخه شوند.

از بین رشته های مجاز برای ارشد سم شناسیToxicology رشته های بهداشت (گرایش های مختلف)، گیاه‌پزشکی، شیمی و علوم آزمایشگاهی دارای داوطلبان بیشتری برای ورود به این دوره بوده اند و طی سال های اخیر توانسته اند رتبه های برتر کنکور باشند. مشخصا به دست آوردن رتبه های برتر کنکور سم‌شناسی هم مستلزم برنامه ریزی، تست زنی حرفه ای و به ویژه استفاده از منابع وزارت بهداشت برای کنکور ارشد سم‌شناسی می باشد که داوطلبان باید مد نظر قرار دهند.

چرا سم شناسی بخوانیم؟

با توجه به اینکه این رشته زیرشاخه  وزارت بهداشت است، دارای 2 سال دوره طرح اختیاری می باشد که با گذراندن آن می توان تجربه کاری خوبی را به دست آورد و برای کسانی که نیاز به ورود به بازار کار را دارند می تواند گزینه مناسبی باشد ضمن اینکه با امکان شرکت در  رشته‌های متنوع مقطع دکتری می تواند طیف گسترده ای از علایق یک فرد را پوشش دهد.

منابع پیشنهادی کنکور کارشناسی ارشد سم شناسی پزشکی

اگر فرصت کافی ندارید این منابع پیشنهاد میشود:
بیوشیمی جزوه نخبگان دکتر جعفر نژاد به همراه خلاصه های افراد نخبه (در صورت پیدا کردن) و کتاب تست گنجینه ی سوالات دکتر جعفرنژاد- کتاب بیوشیمی کوچک انتشارات خسروی نوشته دکتر پروین پاسالار

زیست شناسی کتاب های دوم و سوم دبیرستان و کتاب کوچک زیست شناسی عمومی برای کنکور انتشارات خسروی

شیمی کتاب های دوم و سوم دبیرستان و پیش دانشگاهی به همراه تست های کنکوری مبتکران

زبان کتاب 504 و 1100 واژه و تست های سالهای گذشته .

داروشناسی کتاب خلاصه فارماکولوژی کاتزونگ فصل 1 و2

سم شناسی کتاب قطب سم شناسی و شیمی مواد خوراکی انتشارات دانشگاه تهران فصل 2 و 3

ضرایب دروس رشته سم شناسی در کنکور کارشناسی ارشد وزارت بهداشت

ادامه تحصیل در رشته سم شناسی
دانش آموختگان رشته سم شناسی در مقطع دکتری می توانند در تخصص های سم شناسی، نانوفناوری دارویی، مطالعات اعتیاد، علوم سلولی کاربردی، مهندسی بافت، علوم اعصاب، توکسین های میکروبی، نانوفناوری پزشکی، و بهداشت حرفه ای ادامه تحصیل دهند و متناسب با تخصصشان در محیط های دانشگاهی یا خارج از آن مسیر خود را ادامه دهند

بازار کار رشته سم شناسی
فارغ التحصیلان این رشته متناسب با شاخه ای که در طی دوره ارشد انتخاب کرده اند می توانند وارد بازار کار شوند. زیرشاخه های اصلی این رشته شامل پژوهش های حیوانی، پژوهش های سلولی، پژوهش های حوزه نانوفناوری، پژوهش های بالینی و آنالیز دستگاهی می باشد که متناسب با تخصص به دست آمده در این شاخه ها می توان در مراکز درمانی، پژوهشکده های تحقیقاتی، آزمایشگاه های سازمان غذا و دارو، آزمایشگاه سم شناسی مرکز پزشکی قانونی، آزمایشگاه سم شناسی شرکت های دارویی، آزمایشگاه های تخصصی مسمومیت، شرکت های دانش بنیان، آزمایشگاه های بخش های حیوانی، سلولی و آنالیز دانشگاه ها، و آزمایشگاه های سم شناسی مواد، آزمایشگاه های شرکت های صنایع غذایی و اداره محیط زیست مشغول به کار شد

آنچه دانشجویان علوم آزمایشگاهی باید درباره سم شناسی بدانند
فارغ التحصیلان علوم آزمایشگاهی به دلیل گذراندن واحدهای فارماکولوژی که جز منابع کنکور کارشناسی ارشد سم شناسی  می باشد می توانند با تسلط بیشتری این دوره را طی کنند و از این نقطه قوت استفاده کنند